Μπορούν τα προβιοτικά να βοηθήσουν το Ανοσοποιητικό Σύστημα;

Όταν προσπαθούμε να προστατεύσουμε τον εαυτό μας από τους ιούς, πέρα από τα προσωπικά μέτρα που λαμβάνουμε για να αποφύγουμε την έκθεση, είναι επίσης σημαντικό να ενισχύσουμε το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Εδώ είναι που τα προβιοτικά μπορούν να βοηθήσουν με πολλούς τρόπους.

Τι ακριβώς είναι τα προβιοτικά;

Όλοι γνωρίζουμε τα προβιοτικά που υπάρχουν στις τροφές και ότι βελτιώνουν την υγεία του εντέρου, αλλά τι ακριβώς είναι;
Τα προβιοτικά είναι ζωντανοί μικροοργανισμοί γνωστοί για τα οφέλη τους στην υγεία του ξενιστή (δηλαδή του σώματός μας). Η τακτική κατανάλωση τροφών πλούσιων σε προβιοτικά μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση μιας θετικής ισορροπίας στη μικροχλωρίδα του εντέρου (1). Έχει βρεθεί ότι τα προβιοτικά ενισχύουν τη φυσική μας ανοσία και ρυθμίζουν τη φλεγμονή που προκαλείται από παθογόνα (2).

Επιπλέον, υπάρχει μελέτη που αναφέρει τον ευεργετικό ρόλο των προβιοτικών έναντι των ιογενών λοιμώξεων. Σύμφωνα με μια μελέτη του 2011, η πρόσληψη προβιοτικών μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης κοινών κρυολογημάτων (3). Συγκεκριμένα, η λήψη προβιοτικών για 12 εβδομάδες οδήγησε σε μειωμένο κίνδυνο επεισοδίων κοινού κρυολογήματος, λιγότερες ημέρες με συμπτώματα, μειωμένη συχνότητα και σοβαρότητα των συμπτωμάτων, καθώς και βελτιωμένη ανοσολογική απόκριση.

Πώς μπορούν τα προβιοτικά να ενισχύσουν το ανοσοποιητικό μας σύστημα;

Η σχέση μεταξύ πρόσληψης προβιοτικών και ανοσοποιητικού συστήματος επισημάνθηκε και σε μια ανασκόπηση του 2019. Η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα βακτήρια των προβιοτικών βελτιώνουν το ανοσοποιητικό μας σύστημα μέσω της ενεργοποίησης πολλαπλών ανοσολογικών μηχανισμών, τόσο στο έντερο όσο και σε απομακρυσμένα σημεία του σώματος (4).

Παρόμοια ευρήματα αναφέρθηκαν σε άλλη εργασία που εξέτασε την επίδραση των προβιοτικών στη ρύθμιση της ανθρώπινης ανοσίας. Αυτή η εργασία τόνισε ότι η χρήση προβιοτικών μπορεί να μας προστατεύσει από λοιμώξεις και να διεγείρει την ανοσολογική απόκριση (5).
Μια άλλη μελέτη έδειξε τη σημασία των προβιοτικών και έναν πιθανό ρόλο στη χορήγηση εμβολίων, κάτι που μπορεί να ενισχύσει την αποτελεσματικότητα του εμβολιασμού (6).

Λιγότερη Άσκηση – Λιγότερα Φρούτα και Λαχανικά = Περισσότερο Άγχος

Η καραντίνα κατά την περίοδο της πανδημίας του κορονοϊού οδήγησε σε αυξημένο άγχος, έλλειψη φυσικής δραστηριότητας και μειωμένη κατανάλωση φρέσκων φρούτων και λαχανικών. Σύμφωνα με μια μελέτη του 2017, η συμπληρωματική λήψη προβιοτικών αύξησε τη συστηματική ανοσολογική απόκριση και προστάτευσε από λοιμώξεις. Προτάθηκε ότι η χρήση προβιοτικών μπορεί να μειώσει τη βλάβη που προκαλείται σε αγχωτικές καταστάσεις, όπως αυτή που αντιμετωπίσαμε κατά την πανδημία του κορονοϊού (7).

Το να καθόμαστε όλη μέρα δεν είναι ασυνήθιστο για τους περισσότερους από εμάς. Δεν περπατάμε αρκετά και η σωματική μας δραστηριότητα είναι περιορισμένη. Η μέτρια σωματική άσκηση έχει αποδειχθεί ότι ενισχύει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού (8). Επιπλέον, η έρευνα δείχνει ότι η οξεία άσκηση δρα ως ενισχυτικό του ανοσοποιητικού, οδηγώντας σε βελτιωμένη άμυνα του οργανισμού. Υπάρχει, επίσης, αντίστροφη σχέση μεταξύ τακτικής άσκησης και κινδύνου ασθένειας (9).

Την ίδια στιγμή, η αυξημένη κατανάλωση φρούτων και λαχανικών βελτιώνει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού (10). Ωστόσο, η έλλειψη χρόνου, ο σύγχρονος τρόπος ζωής και το αυξημένο κόστος μειώνουν τις ευκαιρίες για ποιοτική διατροφή και τακτική αγορά φρέσκων φρούτων και λαχανικών.
Επιπλέον, μελέτες που εξέτασαν τη σχέση μεταξύ πρόσληψης φρούτων και λαχανικών σε ασθενείς με άσθμα έδειξαν προστατευτική δράση έναντι της συστηματικής ή αναπνευστικής φλεγμονής (11).

Οπότε ο συνδυασμός λήψης προβιοτικών, με άσκηση και τακτική κατανάλωση φρούτων και λαχανικών επιδρούν αθροιστικά και συνεργικά στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού μας συστήματος.

Τα Προβιοτικά και η Επίδρασή τους στη Δυσκοιλιότητα

Η έρευνα δείχνει ότι η πρόσληψη διαιτητικών ινών μπορεί να αυξήσει τη συχνότητα των κενώσεων σε άτομα με δυσκοιλιότητα (12). Η φυσική δραστηριότητα βοηθά επίσης στη διατήρηση φυσιολογικής εντερικής λειτουργίας.
Επιπλέον, το ψυχολογικό στρες –που οι περισσότεροι βιώνουν το φθινόπωρο και το χειμώνα που παραμένουν περισσότερο στο σπίτι είναι γνωστό εδώ και καιρό, τόσο κλινικά όσο και πειραματικά, ότι προκαλεί εντερική δυσλειτουργία (13).
Πέρα από αυτό, η δυσκοιλιότητα ήταν σημαντικά αυξημένη στα παιδιά που είχαν εκτεθεί σε στρεσογόνα γεγονότα (14). Όλοι αυτοί οι παράγοντες αποδεικνύουν ότι η εποχή και η παραμονή στο σπίτι μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τη φυσιολογική λειτουργία του εντέρου και να οδηγήσει σε δυσκοιλιότητα.

Τα προβιοτικά μπορούν να βελτιώσουν τον χρόνο διέλευσης στο έντερο, τη συχνότητα και τη σύσταση των κοπράνων, με μελέτες να δείχνουν ιδιαίτερα ευεργετικά αποτελέσματα από το B. lactis (15).
Υπάρχουν επίσης έρευνες που δείχνουν ότι τα προβιοτικά αυξάνουν τον αριθμό των εβδομαδιαίων κενώσεων κατά 1,3 φορές και μαλακώνουν τα κόπρανα, διευκολύνοντας την αποβολή τους (16). Μια άλλη μελέτη έδειξε ότι το 70% των ασθενών που έπαιρναν προβιοτικά ήταν ικανοποιημένοι με την ανακούφιση των συμπτωμάτων τους (17).

Συμπέρασμα

Το να μένουμε στο σπίτι επηρεάζει όχι μόνο τη συναισθηματική μας κατάσταση, αλλά και τη συνολική μας υγεία. Οι περισσότεροι άνθρωποι προσπαθούν να ενισχύσουν το ανοσοποιητικό τους με συμπληρώματα βιταμινών.
Ωστόσο, τα προβιοτικά έχουν επιστημονικά αποδειχθεί ότι ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα και αποτελούν πλέον μια αναγκαιότητα. Αυτοί οι μικροοργανισμοί μπορούν να μας βοηθήσουν να ξεπεράσουμε τις εντερικές δυσλειτουργίες που προκαλούνται από την αδράνεια, το στρες και τη μειωμένη κατανάλωση φρούτων και λαχανικών.

Βιβλιογραφία:

(1) Kim, D., Yoo, S. and Kim, W., 2016. Gut microbiota in autoimmunity: potential for clinical applications. Archives of Pharmacal Research, 39(11), pp.1565-1576.

(2) Yan, F. and Polk, D., 2011. Probiotics and immune health. Current Opinion in Gastroenterology, 27(6), pp.496-501.

(3) Berggren, A., Lazou Ahrén, I., Larsson, N. and Önning, G., 2010. Randomised, double-blind and placebo-controlled study using new probiotic lactobacilli for strengthening the body immune defence against viral infections. European Journal of Nutrition, 50(3), pp.203-210.

(4) Maldonado Galdeano, C., Cazorla, S., Lemme Dumit, J., Vélez, E. and Perdigón, G., 2019. Beneficial Effects of Probiotic Consumption on the Immune System. Annals of Nutrition and Metabolism, 74(2), pp.115-124.

(5) Ganjbakhsh SE, Rezaee P. The effect of probiotics on immune system. J Bacteriol Mycol Open Access. 2017;5(4):319‒320.

(6) Marieta Georgieva, Kaloyan Georgiev and Peter Dobromirov (November 18th 2015). Probiotics and Immunity, Immunopathology and Immunomodulation, Krassimir Metodiev, IntechOpen, DOI: 10.5772/61337. Available from: https://www.intechopen.com/books/immunopathology-and-immunomodulation/probiotics-and-immunity

(7) Martin Manuel, P., Elena, B., Carolina, M. and Gabriela, P., 2017. Oral probiotics supplementation can stimulate the immune system in a stress process. Journal of Nutrition & Intermediary Metabolism, 8, pp.29-40

(8) Romeo, J., Wärnberg, J., Pozo, T. and Marcos, A., 2010. Physical activity, immunity and infection. Proceedings of the Nutrition Society, 69(3), pp.390-399.

(9) Nieman, D. and Wentz, L., 2019. The compelling link between physical activity and the body’s defense system. Journal of Sport and Health Science, 8(3), pp.201-217.

(10) Gibson, A., Edgar, J., Neville, C., Gilchrist, S., McKinley, M., Patterson, C., Young, I. and Woodside, J., 2012. Effect of fruit and vegetable consumption on immune function in older people: a randomized controlled trial. The American Journal of Clinical Nutrition, 96(6), pp.1429-1436.

(11) Hosseini, B., Berthon, B., Wark, P. and Wood, L., 2017. Effects of Fruit and Vegetable Consumption on Risk of Asthma, Wheezing and Immune Responses: A Systematic Review and Meta-Analysis. Nutrients, 9(4), p.341.

(12) Yang, J., 2012. Effect of dietary fiber on constipation: A meta analysis. World Journal of Gastroenterology, 18(48), p.7378.

(13) Chang, Y., El-Zaatari, M. and Kao, J., 2014. Does stress induce bowel dysfunction?. Expert Review of Gastroenterology & Hepatology, 8(6), pp.583-585.

(14) Devanarayana, N. and Rajindrajith, S., 2009. Association between Constipation and Stressful Life Events in a Cohort of Sri Lankan Children and Adolescents. Journal of Tropical Pediatrics, 56(3), pp.144-148.

(15) Dimidi, E., Christodoulides, S., Fragkos, K., Scott, S. and Whelan, K., 2014. The effect of probiotics on functional constipation in adults: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. The American Journal of Clinical Nutrition, 100(4), pp.1075-1084.

(16) Publishing, H., 2018. Health Benefits Of Taking Probiotics – Harvard Health. [online] Harvard Health. Available at: https://www.health.harvard.edu/vitamins-and-supplements/health-benefits-of-taking-probiotics

(17) Kim, S., Choi, S., Park, K., Park, M., Shin, J., Lee, T., Jung, K., Koo, H. and Myung, S., 2015. Change of Fecal Flora and Effectiveness of the Short-term VSL#3 Probiotic Treatment in Patients With Functional Constipation. Journal of Neurogastroenterology and Motility, 21(1), pp.111-120.